رضا پیشرو
تاریخچه ی رپ
سبک مورد علاقه‌ی من در موسیقی رپ هست، خب توی ایران هم این سبک داره رایج میشه و طرفدارانی هم داره البته فعلن به‌صورت زیرزمینی (Underground) هست یعنی ملت رپ‌کن* فعلن هرچی میخونن مفتی در اختیار ملت رپ‌گوش‌کن قرار میدن و آهنگا رو نمی‌فروشن.
همین‌جا بزار بگم که من تو این نوشته نمیخوام رپ فارسی رو از نظر «علم موسیقی» بررسی کنم بلکه از نظر فرهنگی و بار معنوی میخوام یکمی بالا پایینش کنم ببینم چجوریاست.
پی‌نوشت: بنیانگذار این سبک رپ‌کنی با لقب دیو هست.
خب حالا بینیم دوستان رپ‌کن (Rapper) از چیا میخونن و خوبی‌ها و بدی‌های کارشون کجاست، ??? از آهنگهای رپ فارسی به‌صورت کل‌کل خونده میشه یعنی طرف میکروفن رو می‌گیره و هی از خودش و گروهش تعریف میکنه و دیگران رو می‌ترسونه یا حتا به دیگران فحش میده و انواع اقسام توهین‌ها رو نصیبشون میکنه.
خب الان کسی که رپ خارجی (مخصوصن آمریکایی) رو جدیدن گوش داده میگه که «خب خارجی‌ها هم که دارن از خودشون تعریف میکنن و چرت و پرت میخونن پس کجای کار رپ‌کن‌های ایرانی ایراد داره؟»
ببینین اون موقع که رپ توی آمریکا داشت پا می‌گرفت هدف اصلیش اعتراض به نژادپرستی و تبعیض‌نژادی حاکم بر اجتماع آمریکا بود، سیاه‌های آمریکایی به رپ به‌عنوان یه سلاح نگاه می‌کردن، فرهنگ رپ از ? قسمت تشکیل شده:
- خوانندگی (MC)
- آهنگ‌سازی (DJ)
- رقص هیپ‌هاپ (BreakDance)
- دیوارنویسی (Graffiti)
اون موقع سیاهای آمریکایی یه گوشه‌ی خیابون جمع می‌شدن و با وسایل خیلی ساده مثل ظروف غذا و دست‌زدن و بشکن زدن یه موسیقی ساده رو اجرا می‌کردن و یه‌نفرشون هم شروع به خوندن (اعتراض) می‌کرد و یه سریشون هم همونجا شروع به BreakDance می‌کردن واسه جلب توجه رهگذرا و گوش دادن به آهنگ (اعتراض) اونا نسبت به تبعیض نژادی! (البته نظریاته دیگه‌ای هم وجود داره، والا من اینطوری شنیده بودم اگه فرق میکنه واسم کامنت بزارین تا درستش کنم!)
پی‌نوشت: من در مورد تاریخ رپ منابعم کامل نبود، دوست عزیزم دیزی راکر تاریخ رپ رو به‌صورت کامل نوشته ( قسمت اول، دوم، سوم)
خب اونا تونستن با این سبک اعتراض خیلی از حق و حقوقشون رو بدست بیارن و خیلیا دیگه دست از نژادپرستی برداشتن، حالا توی سال ???? که سیاه‌پوستا به حق و حقوقشون رسیدن دیگه خواننده‌های رپ نیازی نمی‌بینن زیاد به اعتراض بپردازن و فقط از خودشون تعریف میکنن یا از لذت هم‌آغوشی صحبت میکنن تو آهنگاشون، خب حالا اینایی که رپ فارسی میخونن شرایط رو نمی‌تونن تطبیق بدن یعنی رپ نوپای ایران رو هم‌زمان با رپ پرتجربه‌ی آمریکا که دیگه به همه‌خواسته‌هاش رسیده یکی میبینن در حالی که تبعیض‌نژادی تو جامعه‌ی ما بیداد میکنه! اما رپ‌کنای ایرانی به تقلید از آمریکایی‌ها میان از خودشون تعریف میکنن و از دختربازی و پارتی و این اراجیف میخونن، اینا باید رپ حال حاضر ایران رو با اون زمانی که رپ تو آمریکا تازه شروع شده بود در نظر بگیرن و اون راه رو پیش بگیرن یعنی بیان ناهنجاری‌های اجتماعی رو بیان کنن و اعتراض کنن نسبت به عواملی که نمی‌ذاره جامعه پیشرفت کنه.
مسئله‌ی مهم بعدی الفاظیه که توی آهنگای رپ به‌کار برده میشه، کسایی که رپ آمریکایی گوش داده باشن متوجه می‌شن که اونا چقدر توی آهنگاشون فحاشی میکنن و این ممکنه واسه ما عجیب باشه اما واسه خودشون عیبی نداره چون فرهنگ سیاه‌های آمریکایی فحاشی رو توی خودش جا داده مثلن می‌بینیم که دو تا برادر توی خونه همدیگه رو Mutha F**ke (مادر به‌خطا) صدا میکنن و اصلن هم واسشون مهم نیست، و فاک (F**k) یکی از پرکاربردترین کلماتشون محسوب میشه یعنی این توی فرهنگ اونا عیب نیست؛ متاسفانه رپ‌کن‌های ایرانی هم با تقلید چشم و گوش‌بسته از آمریکایی‌ها شروع به فحاشی میکنن توی آهنگاشون و فکر میکنن خیلی آپ‌تو‌دیت هستن در حالی که فحاشی اونم رکیک تو فرهنگ ما کاملن مطروده و اصلن قابل پذیرش نیست توی خانواده‌های ایرانی، به‌نظر من رپ‌کنای ایرانی باید توجه داشته باشن که وقتی میخوان یه چیزی رو به جای دیگه انتقال بدن با شرایط و فرهنگ اونجا سازگارش کنن یعنی بومی‌سازی کنن، نه اینکه چون اونا فحش میدن ما هم باید فحش بدیم، با این رویه هیچ‌وخت رپ در ایران همه‌گیر نمیشه، یعنی هیچ‌وخت توی خانواده‌ها جا نمیفته، حالا حتمن یه عده‌ایشون میگن «برو بابا بچه سوسول، تو باید یه توپ دارم قل‌قلیه بخونی، رپ بدون فحش که رپ نیست!» در جواب این دسته از دوستان باید بگم که من نگفتم اصلن فحش ندین، اصلن من نمی‌تونم واسه کسی تصمیم بگیرم یا دستور بدم، اینا صرفن چندتا پیشنهاده واسه بهتر شدن رپ فارسی، شما میتونین از فحشای رایج و معمولی‌تر استفاده کنین مثل: پد* سگ، * و… ، اینجور فحشا دیگه تو خانواده‌ها تقریبن عادی شده و میشه هضمش کرد وسط آهنگ اگه گفته بشه، اما آهنگی که همش اسم دستگاهای تناسلی توش باشه رو نمیشه واقعن توی خانواده‌ی ایرانی جا انداخت، خیلی دوس دارم از همین رپ‌کنا بپرسم آیا شما روتون میشه آهنگای پر از فحشای رکیکتون رو جلوی خانوادتون هم بزارین یا نه!؟
مسئله‌ی دیگه سطح‌فکر کساییه که رپ فارسی میخونن، به نظر من «رپ واقعی» نیاز زیادی به مطالعه داره یعنی طرف هم باید فن بیان و ادبیاتش خوب باشه هم مشکلات و دردای جامعه رو به‌خوبی بشناسه تا بتونه متناسب با اونا آهنگ بسازه، کلن آهنگای ایرانی یا «کل‌کل» یا «دختر بازی»ه و دیگه اگه یارو خیلی به مغزش فشار بیاره از «کودکان خیابانی» می‌خونه که اونم با نگاهی بسیار سطحی همراهه! البته استثنا هم وجود داره که در ادامه بهش اشاره میکنم.
خب نکته‌ی بعدی که به ذهنم می‌رسه رفتار دوستان رپ‌کن هست، چیزی که من متوجه شدم خیلی از این دوستان بیشتر از اینکه به اشعار و موزیک خودشون توجه داشته باشن به تیپ و قیافه‌ی یا به قول خودشون «تریپ» توجه میکنن یعنی میگن کسی که طرفدار رپه حتمن باید شلوار بگی با کفشای اسپرت بپوشه و زنجیزای کت و کلفت به گردنش آویزون کنه و دستمال سر ببنده و از این چرت و پرتا در حالی که این چیزا اصلن توی خوندن کسی تاثیر نمی‌ذاره و فقط یه چیزه ظاهری محسوب میشه، انگار این قضیه صدای اعتراض بعضی از رپ‌کن‌ها رو دراورده تا اونجایی که یکیشون تو آهنگش میگه: «شما همه از دم تو جو شلوار بگین، دشمنای من همتون به‌نظرم پدر*گین ، شلواره من پایین نیست، یعنی رپم حالیم نیست؟ به من بگو آخه اینجا دشمن من کیست؟ شلوار راسته پامه به من بگو حرفی، یا این وسط نوع شلوارم واسه تو فرقی، میگم بیا جلو میگی نمیام من، اگه بچه رپ واقعی شمایین رپو نمیخوام من!!!»؛ که افراد مورد خطابش همونایی که به شلوار بگی اعتقاد دارن.
یه عده از رپ‌کنا هستن که فقط رپ رو واسه کل‌کل و دختربازی می‌دونن و به جز این موضوعات چیز دیگه‌ای رو واسه رپ‌خوندن قبول نمی‌کنن، مثلن یکیشون میگه «میگین آهنگ نخون از جنگ و کل‌کل، پس از چی بخونم؟ از کوه و درخت و جنگل؟!»؛ یعنی به‌جز جنگ و کل‌کل فقط کوه و درخت هست؟ یعنی این همه جامعه‌ی ما با مشکلات ریز و درشت دست و پنجه نرم میکنه اصلن مهم نیست؟ البته احتمالن شمایی که رپ رو واسه پول در اوردن انتخاب کردین چشو و گوشتون رو کاملن بستین. (با استناد به «میخوام پول درارم من از راه رپ تا پولدارتر شم از جراح قلب!)
«فلانی رپ رو خز کرده» این حرف رو شاید شما بارها شنیده باشین، کسایی که این حرف رو می‌زنن یه‌جور حس مالکیت نسبت به رپ دارن و احساس میکنن اگه کسی برخلاف میل اونا آهنگ رپ خوند باید گرفت کشتش!! در صورتی که رپ متعلق به هیچ‌کسی نیست و هر کسی میتونه حرف خودشو با این سبک بزنه، من هم که می‌بینین دارم میگم بهتره آهنگ کل‌کل نخونین و فحش ندین واسه اینه که رپ توی جامعه‌ی ایران پیشرفت کنه وگرنه عددی نیستم که بخوام واسه کسی تعیین تکلیف کنم فقط واسه پیشنهاد میگم!
باید درک کنیم که دوست داشتن یه چیز نسبی هست یعنی اگه من یه آهنگ رو دوس داشتم دلیل نمیشه بقیه هم دوسش داشته باشن، مثلن خیلیا هستن که خوراکشون همین آهنگای پر از فحشه، خب دوس دارن دیگه کاریشون نمیشه کرد!
قابل توجه خانوم‌های محترم، رپ‌کن خانوم هم داریم، تا اونجایی که من شنیدم اینا رپ‌کنای خانومن: سالومه، ?ختر، شرخون، پانی، فروزان؛ که من آهنگاس سالومه رو خیلی خوشم اومده چون مضمونه صلح‌طلبی و ضدجنگ دارن، آهنگ ?ختر هم بد نبود اما آهنگای پانی به معنای واقعی ! فروزان هم که هنوز گوش ندادم.
حالا بریم سراغ اون استثناها که گفته بودم، توی این همه آهنگ کل‌کل و هوس‌بازی چندتا آهنگ خوب هم پیدا میشه بلخره درست نیست آدم فقط از بدی‌ها بگه و خوبی‌ها رو نادیده بگیره، آهنگهایی که من پیشنهادشون میکنم:
- آهنگای Emziper مخصوصن «فرق آدما»
- آهنگای رپ‌کنی به اسم Binrad، دو سه تا آهنگی که من گوش دادم واقعن خوب بوده
- آهنگ فلسطین از Slow Poison
- آهنگ «زمان» از کرکس و رضا 3pac
- آهنگ «بدبختی» از Canbean
- آهنگ «غرق شده» از حسین ابلیس و Dj امیر
- آهنگ «رسم بازی زندگی» از حسین ابلیس و Mr. Killer
- آهنگ «خلیج فارس» از حسین ابلیس
- آهنگ «تغییر» از داریا، سامان فینچر و رضا 3pac
- آهنگ «مادر» از داریا و کامی MC
- آهنگ «آدم‌ها» از FilthBog
- آهنگهای «هیچکس» فقط اونایی که توی سایتش گذاشته و نه اونی که با «ضد بازی» خونده!!
- آهنگهای «سالومه» هر دوتاش که گذاشته خوبه
- آهنگ «غربت» از سیاه و سفید
- آهنگ «هیاهوی هیچ» از ?ختر
- آهنگ «کل بسه» از تهی
- آهنگ «خاطرات تلخ» از افشین Yar2 و رضا 3pac
- آهنگ «بازی سرنوشت» از هرزون
- آهنگ «کارتون‌خواب» از طیب
- انسانیت از DJ Fashy
ترتین خاصی ندارن این آهنگایی که معرفی کردم، همین‌طوری که یادم میومد می‌نوشتم! اونایی هم که لینک ندادم حتمن لینکشو پیدا نکردم دیگه!
توی آهنگایی که گوش دادم واقعن بعضیا هستن که استعدادشون خیلی خوبه ولی در جهت فحش دادن و کل‌کل ازش استفاده میکنن، یعنی مثل اکثر ایرانیا: «با استعداد ولی در جهت منفی»، از این افراد میشه سیامک، ابلیس، ضد بازی، چنگیز و تیمور، نرگال و… رو مثال زد که استعداد خیلی خوبی دارن ولی خب متاسفانه آهنگاشون اکثرن یا کل‌کله یا پارتی وقتی میگم طرف استعدادش خوبه یعنی سبک خوندن و موزیکش (beat) خیلی خوبه ولی معنی خاصی نداره آهنگش.
مثلن همین سیامک لامصب بعضی وختا یه قافیه‌هایی استفاده میکنه که به عقل جن هم نمیرسه!! من خیلی سبک خوندنشو دوس دارم ولی حیف که آهنگ با معنی نمی‌خونه؛ البته سبک کار سیامک و ابلیس Reggae هست و هیپ‌هاپ نیست ولی به‌هرحال خیلی شبیه هم هستن.
تو این جریانات بعضی گروها یا افراد هستن که کارشون فقط لجن‌پراکنی و Diss کردن دیگرانه (Diss هم‌خانواده‌ی Dissatisfy و به معنی آهنگی بر ضد کسی خوندنه)، یه گروهی هست که تازگیا اومده و از همون آهنگ اولش که خونده تا این آخریش فقط به دیس کردن دیگران پرداخته و کارشون واقعن افتضاحه، نه قافیه‌های درستی دارن نه استایل خوبی نه روی بیت میخونن اکثر قافیه‌هاشون رو هم از آهنگای دیگران کپی میکنن، اسم خودشونو هم گذاشتن پرشین مافیا ) صدای یکیشون هست شبیه صدای*****، فقط واسه خندیدن باید آهنگاشونو گوش داد، جدیدن هم رفتن هرچی دور و برشون ایرانی پیدا کردن رو اوردن که باهمدیگه بخونن، یکی رو اوردن به اسم پیمان خفن، صداش ***** است، که این پسر خیلی به هم میان توی یه گروه رپ اینا واسه‌ی معروف شدن شروع کردن به دیس کردن این و اون تا بلکه با سواستفاده از اسم و معروفیت دیگران به یه نون و نوایی برسن، اینا آدمای مریض و بدون اعتماد به‌نفسی هستن که نمبتونن بر اساس کار خودشون پیشرفت کنن و همیشه میخوان بقیه رو نردبون خودشون کنن؛ جمش کنین لطفن!
یکی از سایتایی که میتونن اکثر آهنگای رپ فارسی رو توش گیر بیارین سایت «پرشین هیپ‌هاپ» هست که قبلن هم معرفی کرده بودم و تقریبن به مرجعی برای دانلود آهنگ تبدیل شده، از گروها (یا افراد) دیگه‌ای که سایت (یا بلاگ) دارن اینا رو یادم میاد:
- Teh-Triggaz گروهی تشکیل شده از طیب، سایه‌ی مرگ، هرزون، شرخون، ?ختر و برسام
- Rap-Gang گروهی تشکیل شده از حسین ابلیس، سیامک و Canbean
- هیچکس
- فلاکت
- اهواز رپووو
- افشین Yar2
- Emziper
- سربازهای تهران
- سیامک
- فرشاد (DJ Fashy)
معرفی سایتا هم ترتیب خاصی نداره. (مسئولیت محتوای سایتهای معرفی شده به عهده‌ی من نیست).
من این نوشته رو بر اساس آهنگهایی که گوش دادم تنظیم کردم و این خیلی واضحه که من همه‌ی آهنگای رپ فارسی رو گوش ندادم و ممکنه بعضیا رو از قلم انداخته باشم، ولی در کل وضع به همین منواله که دیدن، اگه این نوشته ایرادی داره حتمن منو به راه راست هدایت کنین! *= رپ‌کن معادل فارسی Rapperه
عزیزان واسه این نوشتها واقا خیلى زحمت کشیدم و مطالب زیادى دارم ک میتونین از خودم بگیرید....